Przejdź do głównej zawartości

Posty

Wyświetlanie postów z październik, 2018

Kakao pochodzi z Ekwadoru, nie z Meksyku?

W naczyniach sprzed 5300 lat pochodzących z ekwadorskiej części Amazonii znaleziono ślady kakao. To najstarszy znany przykład użycia tej rośliny. Dotychczas najstarsze ślady użycia kakao jakimi dysponowaliśmy pochodziły sprzed około 3800 lat i były związane z kulturami Majów oraz Olmeków. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o kakao Kakao (nah. cacahuatl [kaˈka.wat͡ɬ] – ziarno kakaowe) – nasiona z owoców kakaowca. Jeden owoc zawiera 20-60 nasion pokrytych aromatycznym białym śluzem. Kakao pochodzi z regionów tropikalnych, prawdopodobnie z Ameryki Środkowej i Południowej. Olmekowie byli pierwszymi, którzy uprawiali je około 1500 roku p.n.e. Dzisiaj natomiast jest uprawiane w wielu krajach podrównikowych. Głównymi producentami są: Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Indonezja, natomiast jego odbiorcami są m.in. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Niemcy. Ziarno kakaowca przywiózł do Europy Krzysztof Kolumb. Napój, warzony wedle przepisu azteckiego króla Montezumy, zdob

Atak zimy we Francji

Około 200 tysięcy domów we Francji zostało pozbawionych prądu we wtorek po tym, jak w poniedziałek wieczorem w środkowych regionach kraju spadło dużo mokrego śniegu, który sprawił, że setki kierowców utknęło na oblodzonych drogach. We wtorek wiele regionów kraju wciąż zmaga się ze skutkami trudnych warunków pogodowych. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Francji Francja (fr. France, IPA: /fʁɑ̃s/), Republika Francuska (République française /ʁe.py.blik fʁɑ̃.sɛz/) – państwo, którego część metropolitalna znajduje się w Europie Zachodniej, posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach. Francja metropolitalna rozciąga się od Morza Śródziemnego na południu do kanału La Manche i Morza Północnego na północy, oraz od Renu na wschodzie do Zatoki Biskajskiej na zachodzie. Francuzi często nazywają swój kraj l’Hexagone (sześciokąt) – pochodzi to od kształtu Francji metropolitalnej. Francja graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, Monako

Cegły z... moczu

Studenci z Uniwersytetu w Kapsztadzie stworzyli cegły z… ludzkiego moczu. Niezwykły materiał budowlany powstał dzięki naturalnemu procesowi o nazwie mikrobowe wytrącanie węglanów. Jest on podobny do procesu, w którym powstają muszle stworzeń morskich. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o moczu Mocz (łac. urina) – uryna, płyn wytwarzany w nerkach i wydalany z organizmu, zawierający produkty przemiany materii bezużyteczne lub szkodliwe dla ustroju. Dobowa ilość moczu wydalanego przez zdrowego człowieka waha się od 600 do 2500 ml. Zależy ona od wielu czynników, m.in. ilości spożytych płynów i temperatury otoczenia. W skład moczu wchodzi: 96% wody 2,5% azotowych produktów przemiany materii (głównie mocznik) 1,5% soli mineralnych minimalne ilości innych substancji, np. barwników żółciowych (nadają moczowi kolor, zapach i smak). Czytaj więcej Kilka słów z Wikipedii o cegle Cegła – materiał budowlany w kształcie prostopadłościanu (także klina, wycinka pi

Zima zawitała do Polski

Do Szklarskiej Poręby zawitała w niedzielę prawdziwa zima. Aż trudno uwierzyć w to, że za dwa dni będziemy mieć w Polsce południowej blisko 25 stopni na termometrach. Zgodnie z prognozami, niedziela upływa prawie wszędzie pod znakiem zimna i deszczu, ale są takie miejsca w naszym kraju, gdzie pada również deszcz ze śniegiem oraz śnieg. Tak jest m.in. w Jeleniej Górze. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Szklarskiej Porębie Szklarska Poręba (niem. Schreiberhau) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie jeleniogórskim. Według danych z 31 grudnia 2015 r. miasto miało 6703 mieszkańców[2]. Prawa miejskie otrzymała 31 grudnia 1959 r. Historycznie leży na Dolnym Śląsku. Położone w dolinie rzeki Kamiennej i jej dopływów (Kamieńczyka i Szklarki), na wys. 440–886 m n.p.m., od południa na stokach Karkonoszy z dominującą nad miastem Szrenicą (1362 m n.p.m.), od północy na stokach Gór Izerskich z Wysokim Kamieniem (1058 m n.p.m.) i Czarną Górą (965 m n.p.m.), zaś od w

Trzęsienie ziemi podzieliło płytę tektoniczną na dwie części

Aktywność sejsmiczna w Meksyku nie jest obca. Leżący na linii uskoków w obrębie Pacyficznego Pierścienia Ognia naród doświadcza każdego roku ponad 4200 trzęsień ziemi o magnitudzie 4,5 oraz większej. Okazuje się, że najpotężniejszy w historii kraju wstrząs zmienił geologię płyty tektonicznej. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o płytach tektonicznych Płyta tektoniczna (płyta/kra litosfery/litosferyczna) – największa jednostka podziału litosfery zgodnie z teorią tektoniki płyt. Płyty litosfery graniczą ze sobą wzdłuż stref o wzmożonej aktywności sejsmicznej i wulkanicznej, jednakże same zachowują stosunkowo dużą spójność i sztywność. Mogą przemieszczać się poziomo po strefach obniżonej lepkości (czyli astenosferze) występujących w górnej części płaszcza Ziemi. Wyróżnia się płyty kontynentalne i oceaniczne. Pierwszym geologiem, który stwierdził istnienie płyt litosfery, był Samuel Warren Carey (1958 r.). Czytaj więcej Kilka słów z Wikipedii o Meksyku Meksyk (hiszp.

Kręgosłup wyewoluował w płytkich wodach przybrzeżnych

Obecność kręgosłupa pozwoliła kręgowcom na podbój oceanów i lądów. Do niedawna jednak nie było jasne, kiedy i gdzie się on pojawił. Nowe dane sugerują, że kręgosłup wyewoluował w płytkich wodach przybrzeżnych. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o kręgosłupie Kręgosłup (łac. Columna vertebralis) – element szkieletu osiowego kręgowców (poza kręgoustymi). Składa się z kręgów[1]. Kręgosłup można sobie wyobrazić jako wieloelementową tuleję chroniącą rdzeń kręgowy. Podstawowe elementy składające się na kręgosłup nazywamy kręgami; każdy z nich jest osobną kością. Jeśli wyobrazimy sobie kręgosłup jako rurę, to kręgi możemy sobie wyobrazić jako nałożone jeden na drugi pierścienie. W centrum każdego kręgu znajduje się otwór, przez który przebiega nieprzerwany rdzeń. Liczba kręgów jest różna w zależności od przynależności systematycznej kręgowca. Kręgosłup człowieka składa się z 7 kręgów szyjnych (C), 12 kręgów piersiowych (Th), 5 kręgów lędźwiowych (L) (24 kręgi w ścisłym

Tajfun Yutu uderzył w Wyspy Marianów Północnych

Supertajfun Yutu przetoczył się w czwartek przez amerykańskie terytorium zależne Marian Północnych jako odpowiednim huraganu najwyższej piątej kategorii, co czyni go najsilniejszą burzą, jaka kiedykolwiek uderzyła w USA w tym roku – podaje Narodowy Serwis Pogodowy. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Marianach Północnych Mariany Północne (Wspólnota Marianów Północnych; ang.: Northern Mariana Islands, Commonwealth of the Northern Mariana Islands; czamorro: Notte Mariånas, Sankattan Siha Na Islas Mariånas) – terytorium stowarzyszone (Terytorium zorganizowane o statusie wspólnoty – US Commonwealth) Stanów Zjednoczonych położone w północno-zachodniej Oceanii. Terytorium zajmuje północną część archipelagu Marianów, położonego w Mikronezji, w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego. W jego skład wchodzi 14 wysp, a powierzchnia wynosi 477 km². Zamieszkuje je ok. 80 400 osób (2005), głównie Mikronezyjczyków (lud Czamorro). Stolicą Marianów Północnych jest Capitol

Na dnie morskim plastik jest obecny od co najmniej 40 lat

Jak informują naukowcy ze Scottish Association for Marine Science (Sams), stworzenia żyjące w najgłębszych partiach oceanu zjadają plastik od co najmniej 40 lat. Uczeni przeanalizowali próbki zbierane w Rockall Trough u północno-zachodnich wybrzeży Szkocji i Irlandii. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o plastiku Tworzywa sztuczne – materiały składające się z polimerów syntetycznych (wytworzonych sztucznie przez człowieka i niewystępujących w naturze) lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych oraz dodatków modyfikujących takich jak np. napełniacze proszkowe lub włókniste, stabilizatory termiczne, stabilizatory promieniowania UV, uniepalniacze, środki antystatyczne, środki spieniające, barwniki itp. Termin „tworzywa sztuczne” funkcjonuje obok często stosowanych określeń potocznych, np. plastik. Najściślejszym terminem obejmującym wszystkie materiały zawierające jako główny składnik polimer, bez rozróżniania, czy jest on pochodzenia sztucznego czy naturalnego, jest

Wichury nad Polską, na wybrzeżu sztorm ma 9 stopni w skali Beauforta

Głęboki niż znad środkowego Bałtyku daje się we znaki Polakom. Z północy na południe wędruje strefa intensywnych opadów zarówno pochodzenia ciągłego, jak i przelotnego. Jednak zdecydowanie najsilniejszy jest wiatr, który na wybrzeżu osiąga 95 km/godz. i wciąż się jeszcze zmaga. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o sztormach Sztorm (z ang. Storm i z niem. Sturm) – zjawisko meteorologiczne, występujące nad obszarami mórz i oceanów w postaci silnego, porywistego, długotrwałego wiatru o sile nie mniejszej niż 8° w skali Beauforta. Pogodzie sztormowej zwykle towarzyszy odpowiednio silne falowanie powierzchni wody. Często występują również rzęsiste deszcze, znacznie ograniczające widzialność. W razie prognozowanego sztormu, jednostki o mniejszej dzielności morskiej zwykle nie opuszczają portu, a te będące w morzu starają się znaleźć schronienie w porcie lub na osłoniętym kotwicowisku. Jednak przebywanie w czasie silnego sztormu (czy huraganu) w porcie bez dostatecznej

Człowiek zabija las Pando

Nazywa się Pando – las liczący około 47 tys. genetycznie identycznych trzęsących się drzew topoli osikowej, które mają około 80 000-letni system korzeniowy. Domem dla Pando jest południowo-zachodnia część amerykańskiego stanu Utah i jest jednym z największych i najstarszych organizmów żywych na świecie. Nie da się go zregenerować, a ludzie znajdują się w centrum porażki. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o topoli osikowej Topola osikowa (Populus tremuloides Michx.) – gatunek drzewa należący do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Występuje w Ameryce Północnej (nie należy go mylić z europejską topolą osiką – Populus tremula). Występuje na zróżnicowanych siedliskach. Nie znosi silnego zacienienia i pojawia się na terenach otwartych w postaci jednogatunkowych drzewostanów lub mieszanych z udziałem innych światłolubnych gatunków. Masowo kolonizuje miejsca po pożarach. Występuje w postaci klonalnej (jako genet) – nowe drzewa wyrastają z odrostów korzeniowych. Znane są

Dlaczego nasiona mniszka tak dobrze latają

Zdolność nasion mniszka do pokonywania sporych odległości – nawet powyżej 1 km – tylko dzięki sile wiatru ma związek z unikatowymi „bańkami” powietrza, które utrzymują się nad wiązkami włosków (puchem kielichowym). Zobacz cały artykuł na tej stronie tagi: czemu, dlaczego mniszek dobrze lata, mlecz Kilka słów z Wikipedii o mniszkach pospolitych Mniszek pospolity, mniszek lekarski[3] (Taraxacum officinale F.H. Wiggers coll., właśc. Taraxacum sect. Taraxacum) – określenie roślin z rodzaju mniszek, w zależności od ujęcia systematycznego stanowiące nazwę zbiorową drobnych gatunków z sekcji Taraxacum (= Vulgaria, Ruderalia) lub odnoszące się do jednego gatunku występującego na niewielkim obszarze w Skandynawii – T. campylodes. W dominującym znaczeniu są to mniszki z sekcji obfitującej w drobne, apomiktyczne gatunki. W samej Europie opisano ich ponad tysiąc, w tym w Polsce ponad 200, a występują także w Azji i północnej Afryce. Zawleczone zostały na wszystkie inne kontynenty. Poza Europą dane

Katastrofalna susza w Niemczech

Miesiące nieustającej suszy spowodowały, że poziom rzeki w rzece Ren w Niemczech spadł do rekordowo niskiego poziomu, odsłaniając bombę i wraki z drugiej wojny światowej oraz zmusił operatorów do zatrzymania usług, by zapobiec utknięcia statków na mieliźnie. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o suszy Susza – długotrwały okres bez opadów atmosferycznych lub nieznacznym opadem w stosunku do średnich wieloletnich wartości i wysoką temperaturą. Prowadzi do znacznego wyczerpania zasobów wodnych w dorzeczu. Susza powoduje przesuszenie gleby, zmniejszenie lub całkowite zniszczenie upraw roślin alimentacyjnych (a co za tym idzie klęski głodu), zmniejszenie zasobów wody pitnej, a także zwiększone prawdopodobieństwo katastrofalnych pożarów. Czytaj więcej Kilka słów z Wikipedii o Niemczech Niemcy; Republika Federalna Niemiec, RFN (niem. Deutschland; Bundesrepublik Deutschland, BRD, [ˈbʊndəsʁepuˌbliːk ˈdɔʏtʃlant]) – państwo federacyjne położone w zachodniej i środkowej Europ

Rok 2018 niezwykły dla szwajcarskich lodowców

Pomimo wyjątkowo śnieżnej zimy szwajcarskie lodowce straciły w tym roku 2,5 proc. swojej dotychczasowej objętości – wynika z wtorkowego raportu, który wprost nazywa rok 2018 „rokiem skrajności”. Tegoroczne rekordowo wysokie temperatury w znacznym stopniu przyczyniły się do utraty „jednej piątej (lodowców) w ciągu ostatniej dekady” – wynika z corocznego badania na temat stanu lodowców, opublikowanego przez Szwajcarską Akademię Naukową. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o lodowcach Lodowiec – wolno płynąca masa lodu powstałego z przekształcenia pokładów wiecznego śniegu. Lodowce są największym rezerwuarem wody słodkiej na Ziemi i drugim po oceanach wody na świecie. Badaniem lodowców zajmuje się glacjologia. Gromadzący się śnieg – pod wpływem panującej temperatury, przy dużej wilgotności powietrza i pod wpływem ciśnienia nadległych warstw śniegu – zmniejsza swą objętość, częściowo krystalizuje i stopniowo przekształca się wpierw w firn, a następnie w lód firnowy i

Japonia: Po raz drugi w tym roku zakwitły wiśnie

Delikatne kwiaty czereśni wyznaczają zazwyczaj początek wiosny w Japonii – oprócz tego, że w tym roku kwitną również jesienią – poinformowała w środę japońska firma pogodowa. Eksperci podkreślili mediom lokalnym, że rzadki późny rozkwit może być związany z tegoroczną niezwykłą pogodą, w tym szczególnie aktywnego sezonu tajfunów. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Japonii Japonia (jap. 日本 Nihon lub Nippon) – państwo wyspiarskie usytuowane na wąskim łańcuchu wysp na zachodnim Pacyfiku, u wschodnich wybrzeży Azji, o długości 3,3 tys. km. Archipelag rozciąga się niemal południkowo, tworząc łagodny łuk wygięty w stronę kontynentu. Punktem wysuniętym najdalej na północ jest przylądek Sōya (45°31′N) na północnym krańcu wyspy Hokkaido, a punktem wysuniętym najdalej na południe jest mini-archipelag trzech wysepek o nazwie Oki-no-Tori-shima (20°25′N). Natomiast w przypadku wzięcia pod uwagę wyłącznie czterech głównych wysp, najbardziej wysuniętym na północ punktem jest p

Samce goryli, które opiekują się młodymi mają więcej potomstwa

Samce goryli, które opiekują się młodymi, odnoszą znacznie większy sukces reprodukcyjny. Ich nagrodą jest… jeszcze więcej młodych. Najnowsze badania przeprowadzone wśród dzikich goryli w Rwandzie wykazały, że te samce, które pomagają w opiece nad młodymi i spędzają z nimi czas – i chodzi tutaj zarówno o ich własne młode jak i o młode innych samców – mają około pięciokrotnie więcej potomstwa niż samce, które młodymi się nie zajmują. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o gorylach Goryl (Gorilla) – rodzaj największych spośród współcześnie żyjących małp naczelnych, zaliczany do człowiekowatych. Preferuje naziemny tryb życia, jest zwierzęciem roślinożernym, zamieszkuje lasy tropikalne w Afryce. Dzielone są na dwa gatunki i według nadal trwającej debaty (2007) do czterech lub pięciu podgatunków. Zamieszkują lasy strefy równikowej w Afryce Środkowej, w dwóch obszarach wyraźnie oddzielonych przez rzekę Kongo. Wschodni obszar – położony w centralnej części kontynentu – obe

Burza Leslie uderzyła w Portugalię

Wiatr o sile huraganu połamał setki drzew i pozostawił bez prądu elektrycznego ponad 300 tys. gospodarstw domowych w Portugalii, która zmaga się z najsilniejszą burzą od ponad 150 lat. Czerwony alarm obowiązuje w kilku dystryktach, w tym w Lizbonie. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Portugalii Portugalia, Republika Portugalska (port. Portugal, wym. [puɾtuˈɣaɫ]; oficjalna nazwa República Portuguesa) – państwo europejskie położone w zachodniej części Europy Południowej na południowym zachodzie Półwyspu Iberyjskiego. Jest najdalej wysuniętym na zachód państwem Europy, od północy i wschodu graniczy z Hiszpanią, a od zachodu i południa Portugalię oblewają wody Oceanu Atlantyckiego. Dodatkowo w skład Portugalii wchodzą dwa archipelagi wysp położonych na Oceanie Atlantyckim – Azory i Madera. Jest członkiem Unii Europejskiej oraz NATO. Na północy przeważa teren górzysty i wyżynny. Tu przebiegają pasma gór Serra do Larouco (1525 m n.p.m.), Serra do Marão (1415 m n.p.m.

Jaszczurki śnią jak ludzie?

Tak jak u ssaków czy ptaków, u jaszczurek występują fazy snu przypominające sen wolnofalowy (NREM) oraz sen paradoksalny (REM). W 2016 r. francuscy naukowcy badali Pogona vitticeps. Później analizowali wzorce snu innej jaszczurki – teju argentyńskiego (Salvator merianae). Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o jaszczurkach Jaszczurki (Lacertilia, dawniej Sauria) – grupa gadów łuskonośnych obejmująca czworonożne lub beznogie zwierzęta lądowe o wydłużonym ciele, oczach posiadających powieki, mocnych szczękach i diapsydalnej czaszce. Występują na wszystkich kontynentach poza Antarktydą oraz na wielu wyspach oceanicznych. Są najliczniejszą grupą gadów obejmującą ponad 4000 gatunków. Typowa jaszczurka ma wydłużone ciało, zakończone różnie wykształconym ogonem. Autotomia (odrzucenie i regeneracja) ogona w różnym stopniu rozwinięta z wyjątkiem: waranów, agam, kameleonów, heloderm i niektórych legwanów. Kończyny pięciopalczaste, dobrze wykształcone jednak u wielu gatunków

Huragan Michael przeszedł przez Florydę

Obszar Florida Pandhale, który poniósł największy ciężar huraganu Michael, próbuje od czwartkowego poranka posprzątać skutki uderzenia żywiołu. Trzecia najpotężniejsza burza pozrywała wiele energetycznych, połamała drzewa, a wiele domów zostało pozbawionych dachów, niektóre zdewastowane aż po same fundamenty. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Florydzie Floryda (ang. State of Florida)(wymowa: /ˈflɒrɪdə/ i) – stan na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych, na półwyspie Floryda otoczonym przez wody Zatoki Meksykańskiej na zachodzie i Oceanu Atlantyckiego na wschodzie. Floryda graniczy na północy z Alabamą i Georgią. Teren jest nizinny, płaski lub pofałdowany, liczne jeziora i bagna, głównie na południu; 2/3 stanu pokrywają tereny leśne. Floryda, hiszp. (pascua) Florida „Niedziela Palmowa”, kwitnąca; Hiszpan Juan Ponce de León przybył tu w 1513 roku. Floryda jest w większości położona na wielkim półwyspie pomiędzy Zatoką Meksykańską, Oceanem Atlantyckim i Cieś

Im większe miasto, tym efektywniejsze zużycie wody

Rosnąca liczba ludności wywiera coraz większy wpływ na środowisko naturalne. Szczególnym wyzwaniem jest zapewnienie odpowiednich zasobów rozrastającym się miastom, których zapotrzebowanie na surowce naturalne jest olbrzymie. Okazuje się, że zwiększenie liczby mieszkańców miasta może prowadzić do lepszego wykorzystywania zasobów. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o wodzie pitnej Woda pitna – czysta woda, która nadaje się do spożycia (bez zagrożenia dla zdrowia). Powinna ona zawierać odpowiednią ilość soli mineralnych (dlatego woda destylowana, mimo wysokiej czystości, nie nadaje się do celów konsumpcyjnych), a nie zawierać zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych. W niektórych kontekstach (najczęściej związanych z żeglugą morską) wodę pitną nazywa się wodą słodką (w przeciwstawieniu do słonej wody morskiej). Czytaj więcej Kilka słów z Wikipedii o miastach Miasto (od prasłow. „местьце”, „mě́stce” – „miejsce”) – historycznie ukształtowana jednostka osadnicza c

Ulewy i osuwiska na Sri Lance

Ulewne deszcze na Sri Lance zmusiły tysiące ludzi do ewakuacji ze swoich domów – donosi Narodowe Centrum Zarządzania Kryzysowego (DMC), jednocześnie ostrzegając, że prognozowane na najbliższe dni kolejne opady mogą doprowadzić do pogorszenia tej sytuacji. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Sri Lance Sri Lanka (Demokratyczno-Socjalistyczna Republika Sri Lanki; syng. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය, trl. Śrī Laжkā Prajātantrika Samājavādi Janarājya, trb. Sri Lanka Pradźatantrika Samadźawadi Dźanaradźja; tamilski இலங்கை சனநாயக சோஷலிசக் குடியரசு, trb. Ilangaj Dźananajaka Soszalisak Kudijarasu) – państwo w Azji Południowej, na wyspie Cejlon (pod tą nazwą znane do 1972) wraz z mniejszymi przybrzeżnymi wyspami. Oddzielone od Półwyspu Indyjskiego cieśniną Palk i zatoką Mannar. Od wschodu oblewane przez Zatokę Bengalską, od południa otwartym Oceanem Indyjskim. Największe miasta kraju to: Kolombo, Dehiwala, Moratuwa, Dżafna, Kandy, Galle, Kalmunai. Oficjalną s

Gałkę muszkatołową stosowano jako przyprawę już 3500 lat temu

Na stanowisku archeologicznym na wyspie Pulau Ay w archipelagu Banda odkryto fragmenty ceramiki z resztkami gałki muszkatołowej sprzed ok. 3500 lat. Wygląda więc na to, że ludzie wykorzystywali nasiona muszkatołowca korzennego w roli przyprawy o 2000 lat wcześniej niż dotąd sądzono. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o muszkatołowcu korzennym Muszkatołowiec korzenny, muszkatowiec, muszkat (Myristica fragrans Houtt.) – gatunek drzewa z rodziny muszkatołowcowatych. Pochodzi ono z Wysp Banda (części Moluków zwanych Wyspami Korzennymi, będących częścią Archipelagu Malajskiego). Jego nasiona znane są jako przyprawa gałka muszkatołowa. Do Europy gałka muszkatołowa dotarła razem z krzyżowcami. Jest ceniona ze względów smakowych oraz zdrowotnych[przez kogo?]. W kuchni gałka muszkatołowa stosowana jest do przyprawiania mięs, bigosów, dań ze skorupiaków, a także do pierników, deserów i win. W medycynie znalazła zastosowanie w zwalczaniu reumatyzmu, wzdęć i zaburzeń oskrzel

Dymiący wulkan Anak Krakatau w obiektywie satelity

Aktywność indonezyjskiego wulkanu Anak Krakatau nie jest niczym niezwykłym; jego erupcje występowały sporadycznie w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Dzięki bezchmurnemu niebu, które pojawiło się w deszczowej zwykle Indonezji, satelita uwiecznił na zapierający dech w piersiach dymiącą wyspę. Zobacz cały artykuł na tej stronie Kilka słów z Wikipedii o Anak Krakatau Po wybuchu Krakatau w 1883 roku pozostały trzy wyspy, z czego na jednej pozostał aktywny wulkan. W 1927 w tym miejscu wyłoniła się aktywna do dziś góra wulkaniczna (ok. 320 m wysokości) nosząca nazwę Anak Krakatau („Dziecko Krakatau”). Stożek wulkanu wciąż rośnie w tempie ok. 9 m rocznie[potrzebny przypis]. Obecnie ma wysokość porównywalną z dawnym Krakatau. Zranił do tej pory 4 osoby i zabił 1 osobę (dane 2006). Ustanowiono zakaz zbliżania się do wulkanu w promieniu 3 km[4]. Czytaj więcej Kilka słów z Wikipedii o sztucznych satelitach Sztuczny satelita – satelita wykonany przez człowieka poruszający się po orbicie wokół c