Co łączy wulkan, tsunami i tajemnicze głazy? Okazuje się, że wspólna przeszłość. Naukowcy odtworzyli historię zapadającego się wulkanu i gigantycznych fal tsunami.
Zobacz cały artykuł na tej stronie
Kilka słów z Wikipedii o Fogo
Fogo (z port. „ogień”) – wyspa należąca do archipelagu Wysp Podwietrznych, które wchodzą w skład Wysp Zielonego Przylądka. Najbardziej rzuca się w oczy dzięki szczytowi Pico do Fogo, wznoszącemu się na wysokość blisko 3000 m nad poziom morza.
Fogo leży między wyspami Santiago a Brava. Najbardziej charakterystycznym miejscem jest szeroka na 9 km kaldera, której ściany mają 1 km wysokości. Kaldera ma wyłom na wschodniej krawędzi, a wielki szczyt wyrasta w jej centrum. Środkowy stożek wulkaniczny Pico tworzy najwyższy punkt na wyspie, a jego szczyt jest około 100 m wyższy od otaczających go ścian kaldery. Lawa z wulkanu dotarła do wschodniego wybrzeża wyspy w czasach historycznych.
Głównym miastem wyspy jest São Filipe, w którego pobliżu znajduje się lotnisko. Pierwsze siedliska powstały w latach osiemdziesiątych XV wieku. Wyspa w większości ma rolniczy charakter. Mieści też szkoły, gimnazjum, banki, pocztę, kilka hoteli i place (praças). Budowle na São Filipe mają klasyczną portugalską architekturę kolonialną. Drugim co do znaczenia miastem jest Mosteiros na północnym wschodzie.
Kilka słów z Wikipedii o Santiago
Santiago także São Tiago (z port. „Święty Jakub”, kreol. Santiagu) jest największą wyspą należącą do Wysp Zielonego Przylądka. Jest najważniejszym ośrodkiem rolniczym i miejscem zamieszkania dla połowy ludności kraju.
Santiago leży między wyspą Maio (40 km na zachód) a Fogo (50 km na wschód) i wchodzi w skład archipelagu Wysp Podwietrznych. Została zasiedlona jako pierwsza z wysp. Miasto Cidade Velha założono w 1462 jako Riberia Grande. Na wyspie znajduje się Praia – stolica Republiki Zielonego Przylądka i Lotnisko Międzynarodowe Francisco Mendes – jeden z dwóch międzynarodowych portów lotniczych, który leży 2 km od stolicy.
Wyspa została odkryta przez António Noli około 1460, który wybudował garnizon w Cidade Velha, wtedy znane jako Ribeira Grande. Międzykontynentalne niewolnictwo uczyniło z Cidade Velha drugie co do bogactwa miasto w królestwie Portugalii. Portugalia nie była w stanie chronić swych kolonii, ponieważ Anglicy, Holendrzy, Francuzi i Hiszpanie przejęli handel niewolnikami, a wyspy niebawem zaatakowali piraci. W 1712 Cidade Velha zaatakowane przez piratów przestało być stolicą, którą przeniesiono na płaskowyż Praia. Portugalski system kolonialny zaszkodził ludności wyspy, która poparła Amilcara Cabrala oraz Afrykańską Partię na rzecz Niezależności Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka oraz niezależność ogłoszoną w 1975. Santiago kilkakrotnie gościło konferencję kultury kreolskiej.
Kilka słów z Wikipedii o tsunami
Tsunami (jap. 津波 tsunami?, pol. fala portowa (tsu – port, przystań; nami – fala) – fala oceaniczna, wywołana podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu, osuwiskiem ziemi lub cieleniem się lodowców, rzadko w wyniku upadku meteorytu.
Fale rozchodzą się pierścieniowo od miejsca jej wzbudzenia. Na pełnym morzu przejście fali tsunami, poruszającej się z wielką prędkością (do 900 km/h), może być nawet niezauważone, ponieważ długość tych fal dochodzi do kilkuset kilometrów, ale ich wysokość nie przekracza kilkudziesięciu centymetrów. Dopiero w strefie brzegowej fala ulega spiętrzeniu i może osiągnąć wysokość kilkudziesięciu metrów niszcząc nadbrzeżne miejscowości. Najczęściej występuje w basenie Oceanu Spokojnego. Może osiągać brzeg jako: łamiąca się fala, ściana wody, zalanie podobne do przypływu.
źródło: pl.wikipedia.org